بی بی سیدان نام روستایی است در ۳۰ کیومتری شهر سمیرم که رودخانه ای زیبا به همین نام از نزدیکی آن عبور میکند.
این رودخانه با آب بسیار زلال و نیلگون خود، با عبور از دل تنگه های صخره ای بلند، به همراه چشمه هایی بسیار زیبا که در طول مسیر به آن می پیوندند، مناظری بسیار دیدنی و چشم نواز می آفریند.
این آبشار در کنار رودخانه سمیرم (کاسگان) در ورودی تنگه ای بنام تنگه نازی واقع شده است، هر ساله در فصل گرما گروه های بسیار زیادی مهمان این طبیعت زیبا می باشند.
نکته قابل توجه این آبشار دره هست که می توان از آن به چشمه ناز ونک سمیرم رسید و در طی کردن این مسیر طبیعت بکر را می توانید مشاهده کنید.
اين آبشار زيبا در انتهاي اين شهرستان جايي كه اين شهر به جاده ياسوج متصل مي شود قرار گرفته است.
در انتهاي مسير، جاده اي خاكي است كه از خاك نرم آن مي توان به وجود آب و آبشار در اين منطقه آگاه شد، براي رسيدن به آبشار ناگزير هستيد تا مسيري را پياده طي كنيد.
بعد از گذر از جاده خاكي اين مسير به يك حوضچه ميرسيد كه از آب آبشار تغذيه مي شود.
چشمه ناز ونک در محدودۀ ونک بیشتر از یکصد چشمۀ کوچک و بزرگ جاری است که در خشکسالیها تعداد زیادی از آنها کم آب یا به کلی خشک میگردند. چشمه ناز ونک منطقه ای تقریباً کوهستانی و جزء رشتهکوههای زاگرس میباشد و همچنین این منطقه یکی از مناطق سردسیر و پرآب استان اصفهان محسوب میشود که سرشاخههای رودخانه کارون در این حوزه قرار دارد که ماربر، ونک، شمس آباد و حنا از رودخانههای معروف سمیرم هستند که همگی سر انجام یکجا به رود فرسان ملحق میشود و در نهایت به کارون میریزند.
از نظر پوشش گیاهی دارای بیش از یکهزار گونه گیاهی است و یکی از زیباترین و بکرترین تفرجگاههای شهرستان سمیرم و شهر ونک چشمه بزرگ ۹۶ اینچی ناز ونک است.
منطقه ونک را میتوان یکی از مراکز نمونه گردشگری به حساب آورد دلیل آن را هم وجود هوای بسیار مطبوع در فصل بهار، تابستان، زمستان و پاییزی بیاد ماندنی دانست، طبیعتی که دور از دود و دم و ساختمان های بلند شهرهای بزرگ، با مناظری کم نظیر روح انسان را تلطیف مینماید.
از دلائل دیگر دلفریبی ونک، ارتفاع مناسب این منطقه از سطح دریا و کوهها و چشمههای پر آب و متعدد است که آن را احاطه کرده است.
چشمه ناز ونک که از جاذبههای گردشگری شهرستان سمیرم است که در فاصله ۱۷۵ کیلومتری جنوب استان و۳۳ کیلومتری جنوب غربی شهرستان سمیرم واقع شده است.
این نگین ارزشمند و گوهر ناب در شش کیلومتری جنوب غربی شهر ونک با جادهای خاکی قرار دارد که با جلوه ای خاص کمر کوه دو هزار متری را به دو نیمه مساوی تقسیم میکند.
این چشمه از ارتفاعات کوه دالان که بزرگترین قله آن دارای ارتفاع۳۴۹۲ متری است، در شهر ونک سمیرم سر چشمه میگیرد و با پیوستن به رود خانه شمس آباد منظره بکر و بی بدیعی را بوجود آورده است.
کوه دالان ونک به ارتفاع سه هزار و ۴۹۲ متر در فاصله حدود ۳۰ کیلومتری غرب سمیرم قرار دارد و کم ارتفاعترین نقطۀ ونک از سطح دریا مزارع شمس آباد و تنگده میباشد.
انواع گیاهان دارویی از ویژگیهای پوشش گیاهی کوه دالان می باشد، وجود خرس هایی در منطقه نیز نشان از بکر بودن منطقه است، شهر ونک و چشمه ای زیبا موسوم به چشمه ناز در دامنههای شمالی آن واقعند.
آب این چشمه پس از پیوستن به رودخانه ای کوچک، کمی بعد به رودخانه پر آب موسوم به آب ونک میریزد، رودخانه اخیر به سمت دشت ارمند پیش میرود تا در آنجا به کارون ملحق شود.
چشمه ناز سمیرم، با جلوه ای خاص کمر کوه را به دو نیمه مساوی تقسیم میکند و از جمله زیست گاههای حیات وحش از جمله خرس، سنجاب، گرگ و گراز بشمار میآید.
زیباییهای دست نخورده چشمه ناز، تنگ ده، تنگ دالان و منطقه شمس آباد، کوههای سر به فلک کشیده همراه با باغها و جنگلهای انبوه، منطقه توریستی و طبیعی کم نظیری خلق کرده است.
هنگامی که به منطقه ونک رسیدید، از صخره ها، زمینهای مزروعی و باغها که بگذرید منطقه را پوشیده از گیاهان وحشی اعم از بوته و درخت خواهید یافت.
در بهاران شکوفهها و گلها در این سفره گسترده نعم الهی با طراوت و زیبایی هر چه تمامتر خود را به تماشای چشمهای مشتاق میسپارند./
منبع:ابشار بی بی سیدان