علت ضخیم شدن دیواره رحم و راههای پیشگیری و درمان آن
آشنایی با دلایل ضخامت دیواره ی رحم
ضخیم شدن دیواره رحم زمانی اتفاق می افتد که پوشش داخلی رحم ضخیم می شود. این ضخیم شدن سرطان نیست اما می تواند منجر به سرطان شود.ضخیم شدن دیواره رحم
تغییرات دیواره رحم در طول قاعدگی
تغییرات دیواره رحم در طول قاعدگی پاسخی به هورمون ها می باشد. در طول قسمت اول چرخه، هورمون استروژن توسط تخمدان تولید می شود. استروژن باعث رشد دیواره رحم و ضخیم شدن آن می شود؛ به این شکل رحم را برای بارداری آماده می کند. در اواسط چرخه، تخمک از یکی از تخمدان ها آزاد می شود. بعد از تخمک گذاری، مقدار هورمون پروژسترون افزایش می یابد. پروژسترون دیواره رحم را برای دریافت و تغذیه تخمک بارور شدهآماده می کند. اگر بارداری اتفاق نیفتد، مقدار استروژن و پروژسترون کاهش می یابد. کاهش پروژسترون منجر به قاعدگی یا ریزش دیواره رحم می شود. هنگامی که دیواره رحم به طور کامل فرو ریخت، چرخه قاعدگی جدید شروع می شود.
چه عاملی موجب ضخیم شدن دیواره رحم می شود؟
ضخیم شدن دیواره رحم به دلیل وجود استروژن به مقدار زیاد اتفاق می افتد این در حالی است که پروژسترون به آن مقدار موجود نیست. اگر تخمک گذاری اتفاق نیفتد، پروژسترون تولید نمی شود بنابراین پوشش فرو نمی ریزد. دیواره رحم برای پاسخ به استروژن به رشد خود ادامه می دهد. سلول های دیواره رحم در هم گره خورده و شکلی غیرطبیعی ایجاد می کنند. به این حالت ضخیم شدن دیواره رحم می گویند که می تواند منجر به سرطان شود. سرطان رحم دارای علائمی است که باید آن را بشناسید.
ضخیم شدن دیواره رحم چه زمانی اتفاق می افتد؟
معمولا ضخیم شدن دیواره رحم بعد از قاعدگی اتفاق می افتد؛ هنگامی که تخمک گذاری متوقف می شود و پروژسترون تولید نمی شود. این مسئله پیش از قاعدگی نیز اتفاق می افتد، زمانی که تخمک گذاری نامنظم است. در ادامه شرایطی که استروژن به مقدار زیاد موجود است و پروژسترون به مقدار کافی وجود ندارد ذکر شده است:
– استفاده از داروهایی که مانند استروژن عمل می کنند.
– مصرف طولانی مدت مقدار زیاد استروژن پس از یائسگی
– دوره قاعدگی نامنظم، به خصوص همراه با نازایی یا سندروم پلی کیستیک تخمدان
– چاقی بیش از حد
چه فاکتورهای خطرناکی همراه با ضخیم شدن دیواره رحم اتفاق می افتد؟
ضخیم شدن دیواره رحم بیشتر در خانم هایی با فاکتورهای زیر اتفاق می افتد:
در سنین بالای 35 سال
خانم های سفیدپوست
خانم هایی که یائسگی را در سنین بالا تجربه می کنند.
خانم هایی که قاعدگی را در سنین پایین تجربه می کنند.
خانم هایی با سابقه بیماری هایی از قبیل دیابت…….
خانم های بیش از حد چاق
خانم هایی که سیگار می کشند.
خانم هایی که سابقه خانوادگی در زمینه سرطان تخمدان، رحم یا روده بزرگ دارند.
انواع ضخیم شدن دیواره رحم
ضخیم شدن دیواره رحم به دو نوع ساده و پیچیده تقسیم می شود. تقسیم بندی براساس تغییرات سلولی نیز انجام می شود. اگر تغییرات غیرطبیعی مشاهده شود، نابهنجار نامیده می شود. اصطلاحاتی که برای توصیف آن استفاده می شوند شامل:
ضخیم شدن ساده
ضخیم شدن پیچیده
ضخیم شدن ساده نابهنجار
ضخیم شدن پیچیده نابهنجار
علائم و نشانه های ضخیم شدن دیواره رحم چیست؟
علائم رایج ضخیم شدن دیواره رحم خونریزی غیر طبیعی رحم می باشد. اگر یکی از شرایط زیر را دارید به پزشک مراجعه کنید:
– خونریزی شدید یا طولانی مدت در طول قاعدگی
– چرخه قاعدگی کوتاه تر از 21 روز (فاصله از روز اول قاعدگی تا روز اول قاعدگی بعدی)
– هر گونه خونریزی بعد از قاعدگی
ضخیم شدن دیواره رحم چگونه تشخیص داده می شود؟
دلایل زیادی برای خونریزی غیرطبیعی رحم وجود دارد. اگر خونریزی غیرطبیعی دارید و سن شما بیش از 35 سال است یا اگر جوان تر از 35 سال هستید و خونریزی غیرطبیعی شما با دارو حل نشده است، برای انجام آزمایشات مربوط به سرطان و ضخیم شدن دیواره رحم به پزشک مراجعه کنید.
می توان برای اندازه گیری ضخامت دیواره رحم از سونوگرافی از طریق واژن استفاده کرد. برای این آزمایش، یک دستگاه کوچک در واژن قرار می گیرد. امواج صوتی منتشر شده از طریق دستگاه تصاویر اندام های درونی را به ما نشان می دهند. ضخیم بودن دیواره رحم به معنی بیماری ضخیم شدن دیواره رحم می باشد.
تنها راهی که می توان به صورت قطعی وجود سرطان را مشخص کند نمونه برداری از دیواره رحم و بررسی آن زیر میکروسکوپ است. این کار با استفاده از هیستروسکوپی، بافت برداری و کورتاژ انجام می شود.
درمان های موجود برای ضخیم شدن دیواره رحم
در بیشتر موارد، ضخیم شدن دیواره رحم توسط پروژستین قابل درمان است. پروژستین از طریق دهان، با استفاده از دستگاه درون رحمی یا از طریق کرم واژن وارد بدن می شود. مقدار و مدت زمان دریافت آن به سن شما و نوع ضخیم شدگی بستگی دارد. درمان با استفاده از پروژستین موجب خونریزی واژن مانند دوره قاعدگی می شود.
اگر ضخیم شدگی نابهنجار است، مخصوصا ضخیم شدگی پیچیده نابهنجار، احتمال سرطان خیلی زیاد است. در صورتی که تمایلی به بچه دار شدن ندارید، در این حالت عمل هیستروسکوپی بهترین راه درمان است.
راه های پیشگیری از ضخیم شدن دیواره رحم
می توانید با انجام مراحل زیر از ضخیم شدن دیواره رحم جلوگیری کنید:
– اگر پس از یائسگی استروژن مصرف می کنید، باید پروژسترون نیز مصرف کنید.
– اگر قاعدگی شما نامنظم است، قرص های کنترل بارداری توصیه می شود. این قرص ها حاوی استروژن و پروژسترون هستند. فرم های دیگری از پروژسترون نیز ممکن است تجویز شود.
– اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن به شما کمک می کند. احتمال ابتلا به سرطان دیواره رحم در اثر چاقی زیاد افزایش می یابد.
ضخامت دیواره رحم بطور طبیعی چقدر باید باشد؟!
به صورت طبیعی ضخامت دیواره رحم چیزی حدود 5 تا 12 میلی متر است. وقتی دیواره رحم ضخیم تر می شود به ضخامتش به بالای 12 میلی متر می رسد، ممکن است نیاز به نمونه برداری وجود داشته باشد که در خانم های با سن بالاتر و خون ریزی های نامنظم این نمونه برداری را انجام می دهیم.
در سنین پایین تر اگر دیواره رحم کمی ضخیم تر از حد معمول شده باشد ولی خون ریزی های فرد نامنظم نباشد و سیکل قاعدگی مرتبی داشته باشد، نیازی به نمونه گیری نیست و درمان یا آزمایش خاصی هم لازم ندارد.
از سوی دیگر اگر خانمی یائسه شده ولی مجددا دچار خونریزی شود و ضخامت رحم هم بالای 6 میلی متر باشد باز هم نیاز به آزمایشات و بررسی های تشخیصی جدی وجود دارد چون خون ریزی بعد از یائسگی علامت مهمی است و نباید آن را نادیده گرفت.